Ze względu na dominujący przedmiot ochrony są rezerwatami biocenotycznymi i fizjocenotycznymi (PBf), biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp), a ze względu na główny typ ekosystemu: wodnymi (EW), jezior oligotroficznych (jo). Obydwa zbiorniki są charakterystycznymi dla Borów Tucholskich, niewielkimi  jeziorkami wytopiskowymi zlokalizowanymi na sandrze, otoczonymi drzewostanami sosnowymi sztucznego pochodzenia. Rezerwaty leżą w granicach Zaborskiego Parku Krajobrazowego, w otulinie Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, w obszarach Natura 2000: Sandr Brdy PLH220026 i Wielki Sandr Brdy PLB220001.

Same jeziorka były dotychczas użytkami ekologicznymi: J. Żabionek - 6,53 ha, a J. Sosnówek – 4,40 ha. Obejmowane tą formą ochrony przyrody Rozporządzeniem Nr 64/97 Wojewody Bydgoskiego z dn. 30.10.1997 r. były wówczas w zarządzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie znajdują się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – Nadleśnictwa Rytel. W obowiązującym Planie Urządzenia Lasu na lata od 2020 do 2029, wyznaczono wokół nich strefy buforowe szerokości od 40m – 100 m, które, jako „drzewostany referencyjne”, nadleśnictwo wyłączyło z użytkowania gospodarczego. Powierzchnie te zostały teraz objęte ochroną rezerwatową. W celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi, dla obydwu rezerwatów wyznaczono otulinę, która wynosi odpowiednio 15,96 ha oraz 18,39 ha.
 
Oligotroficzne, miękkowodne Jezioro Sosnówek, na podstawie badań prowadzonych od 2009 roku, zakwalifikowane zostało do siedliska 3110 – jeziora lobeliowe i oceniono jego reprezentatywność w ramach tego siedliska na doskonałą (A). Woda jeziorka jest kwaśna, uboga w sole mineralne, o przezroczystości do 8 m. Występuje w nim liczna populacja lobelii jeziornej (Lobelia dortmanna) i poryblina jeziornego (Isoetes lacustris). Jako cenna flora tego zbiornika wymieniany jest również torfowiec ząbkowany (Sphagnum denticulatum), który występuje wraz z innymi torfowcami nie tylko na brzegach, ale także na dnie jeziorka, do 5-7m głębokości.

Trofia Jeziora Żabionek jest wyraźnie wyższa niż Jeziora Sosnówek. Woda ma odczyn kwaśny, zabarwienie żółtawe, a jej przezroczystość sięga 2 m. Charakterystycznymi roślinami litoralu tego zbiornika są: turzyca nitkowata (Carex lasiocarpa), turzyca dzióbkowata (Carex rostrata), turzyca sztywna (Carex elata), ponikło błotne (Eleocharis palustris) oraz sit drobny (Juncus bulbosus). W wodzie, wzdłuż brzegów rosną rozległe płaty grążela żółtego (Nuphar lutea).

Łączna powierzchnia rezerwatów w Nadleśnictwie Rytel wynosi obecnie 85,21 ha. W niedalekim sąsiedztwie nowo utworzonych rezerwatów oraz rezerwatu „Moczadło”, powołanego do życia w 2010 r., projektowane jest utworzenie jeszcze jednego rezerwatu wodnego – „Jezioro Długie”. Byłby to piąty rezerwat na terenie Nadleśnictwa Rytel.