Leśny Kompleks Promocyjny
Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Gostynińsko-Włocławskie"
Leśne kompleksy promocyjne zostały utworzone na zasadzie pogodzenia funkcji gospodarczych, w tym głównie produkcji drewna, z funkcjami aktywnej ochrony ekosystemów. Ważnym zadaniem Leśnych kompleksów promocyjnych jest rola edukacyjna, przybliżająca społeczeństwu wielofunkcyjną oraz zrównoważoną gospodarkę leśną.
Leśne kompleksy promocyjne zostały utworzone na zasadzie pogodzenia funkcji gospodarczych, w tym głównie produkcji drewna, z funkcjami aktywnej ochrony ekosystemów. Ważnym zadaniem Leśnych kompleksów promocyjnych jest rola edukacyjna, przybliżająca społeczeństwu wielofunkcyjną oraz zrównoważoną gospodarkę leśną. Ponadto obszary wchodzące w skład takich kompleksów stają się miejscami badań oraz rozwoju proekologicznej gospodarki leśnej.
Główne cele działania Leśnych kompleksów promocyjnych zawarte są w zarządzeniu nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 19.12.1994r. :
- wszechstronne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej na ich obszarze i warunków jej bytowania oraz trendów zachodzących w nich zmian;
- trwałe zachowanie lub odtwarzanie naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej gospodarki leśnej prowadzonej na podstawach ekologicznych;
- integrowanie celów trwałej gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody;
- promowanie wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej przy wykorzystaniu wsparcia finansowego ze środków krajowych i zagranicznych;
- prowadzenie prac badawczych i doświadczalnictwa leśnego w celu wyciągnięcia wniosków dotyczących możliwości i warunków upowszechniania zasad ekorozwoju na całym obszarze działania Lasów Państwowych;
- prowadzenie szkoleń Służby Leśnej i edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Istotnym aspektem działania leśnych kompleksów promocyjnych jest społeczna rola ich zarządzania, która odbywa się poprzez opracowanie programu ochronno-gospodarczego, który wypracowywany jest przez radę naukowo-społeczną.
W skład rad wchodzą środowiska leśników, naukowców oraz lokalnych społeczności, tak aby jak najszerzej zadbać o wszystkie interesy zainteresowanych stron.
Leśne kompleksy promocyjne powoływane są poprzez zarządzenie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych i w jego skład wchodzą poszczególne nadleśnictwa, lecz również lasy prywatnych właścicieli.
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Gostynińsko – Włocławskie" ustanowiono z dniem 01.01.1995 r., jako trzeci z kolei. Kompleks ten powołano Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych nr 30 z dnia 19 grudnia 1994 r. i składa się on z trzech nadleśnictw: Gostynin i Łąck z RDLP w Łodzi oraz Włocławek z RDLP w Toruniu o łącznej powierzchni 52 563 ha.
Położenie i środowisko geograficzne
Główny, zwarty obszar leśnego kompleksu promocyjnego ciągnie się wzdłuż Wisły, prawie od miejscowości Lubanie po Gąbin. Obejmuje od południa Włocławek i dalej w kierunku wschodnim jego granica południowa biegnie mniej więcej na linii Kowal-Gostynin-Łąck. Prawie w całości leży on na terenie pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej. Drugi duży kompleks leśny znajduje się na południe od Gostnina i Łącka, obejmując od północy Gąbin. Oba duże kompleksy połączone są przesmykami lasów w okolicy Gostynina i Łącka. Inne kompleksy po lewej stronie Wisły mają na ogół charakter mniejszych lub większych uroczysk śródpolnych. Niewielka część lasów Nadleśnictwa Włocławek znajduje się po prawej stronie Wisły, obejmując strefę na krawędzi doliny Wisły i Wysoczyzny Dobrzyńskiej.
Licząc w linii prostej wzdłuż Wisły, lasy LKP rozciągają się na długości ponad 80 km i szerokości dochodzącej w okolicach Gostynina do prawie 30 km. Już sama rozległość tego terenu determinuje jego ogromne zróżnicowanie przyrodnicze gospodarcze i społeczne. Pod względem administracji państwowej i samorządowej LKP leży w granicach dwóch województw: mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego. Największą powierzchnię zajmuje Nadleśnictwo Włocławek (24 037 ha), następnie Gostynin (16 127 ha), a najmniej Łąck (12 399 ha).
Obszar LKP „Lasy Gostynińsko-Włocławskie" jest silnie zróżnicowany pod względem ukształtowania trenu i budowy geologicznej. Jego wschodnia część jest raczej płaska. Obszar pomiędzy Płockiem a Włocławkiem zajmuje kotlina obejmująca rozległy piaszczysty taras nadzalewowy z licznymi formami polodowcowymi oraz taras zalewowy, przekształcony w latach sześćdziesiątych XX wieku w zbiornik zaporowy (Zbiornik Włocławski). Charakterystyczną cechą tej części LKP są wydmy, wały wydmowe oraz głębokie rynny jeziorne.
Na terenie LKP występuje ponad 50 jezior o powierzchni powyżej 1 ha które spełniają bardzo ważną rolę. Nadają im wysokich walorów krajobrazowych, łagodzą klimat, a w miejscach gdzie występują zdecydowanie polepszają warunki życiowe roślin i umożliwiają rozwój zbiorowisk siedlisk żyźniejszych takich jak np. lasy grądowe nad Jeziorem Wójtowskim.
Obszar LKP jest terenem, gdzie w przeważającej części występuje deficyt wód gruntowych. Tylko na niewielkim areale w dolinach rzecznych, wokół jezior, lokalnych zagłębieniach i niedużych powierzchniach, gdzie podłoże zbudowane jest z warstw nieprzepuszczalnych (np. glin), występują dogodne warunki hydrologiczne. Na pozostałym terenie deficyt wody spowodowany jest głównie niskimi opadami oraz dużą przepuszczalnością piasków polodowcowych i eolicznych. Należy także wspomnieć że w lasach LKP znajduje się jeden z najbardziej zasobnych w regionie zbiorników wód podziemnych. Jest to zbiornik Pradoliny Wisły (Włocławek-Płock). Należy on do obszarów najwyższej ochrony (ONO).
Stan gleb i siedlisk
Na większości obszarów LKP dominują wodnolodowcowe i eoliczne piaski luźne lub słabo gliniaste, z których ukształtowały się gleby bielico-ziemne, a w lokalnych obniżeniach terenu i płaskich nieckach deflacyjnych gleby glejo-bielico-ziemne, bagienne i podbagienne. Na piaskach tarasowych i sandrowych wykształciły się gleby brunatno-rdzawe, rdzawe właściwe i bielicowo-rdzawe. Cechuje je najniższa zasobność w składniki odżywcze, stąd wchodzą przeważnie w skład dość ubogich siedlisk borowych. Do przeważającego typu gleb na terenie LKP należą gleby rdzawe.
W lasach LKP „Lasy Gostynińsko-Włocławskie wyróżniono 14 typów siedliskowych lasu. Zdecydowanie przeważają tutaj siedliska boru mieszanego świeżego BMśw (37,17 %) i boru świeżego Bśw (32,69 %). Siedliska o średniej żyzności, czyli lasy mieszane, zajmują ok. 18 % powierzchni całego LKP. Przeważa wśród nich las mieszany świeży LMśw 15,98 %. Prawie 6,5 % powierzchni zajmują siedliska lasowe: las świeży Lśw 5 % i las wilgotny Lw 1,54 %. Łącznie siedliska wilgotne zajmują 4,94% wszystkich siedlisk, a bagienne 4,18% w tym olsy Ol 2,14 % i olsy jesionowe OlJ 1,79 %.
Zasoby leśne
Pod względem składu gatunkowego na terenie LKP „Lasy Gostynińsko-Włocławskie" największą powierzchnie zajmują drzewostany jednogatunkowe, przy czym największy ich udział cechuje Nadleśnictwo Włocławek (76,6 %). Nieco mniej drzewostanów jednogatunkowych występuje w Nadleśnictwie Gostynin (około 68,2 %), a najmniej w Nadleśnictwie Łąck (ponad 53 %). Ogromną przewagę mają drzewostany jednopiętrowe zajmując ponad 95 % powierzchni leśnych. Główna przyczyną braku zróżnicowania piętrowego drzewostanów jest przewaga ubogich siedlisk borowych i w zasadzie brak dla nich alternatywnych gatunków dla sosny. Należy jednak podkreślić, że zapoczątkowane zostały już próby zwiększania zróżnicowania piętrowego w borach, poprzez wykorzystywanie nalotu i podrostu sosny oraz domieszki brzozy, a w borach mieszanych także dębu.
Największą powierzchnię w lasach LKP zajmują drzewostany w wieku od 40 do 60 i 60 do 80 lat. Około 15 % zajmują drzewostany w wieku 20 do 40 lat i od 80 do 100 lat. Starodrzewia, za które można uznać lasy w wieku od 100 do 120 lat, 120-140 lat i starsze, łącznie z drzewostanami przebudowanymi występują w całym LKP na powierzchni 8 %. Jest to wskaźnik zbliżony do krajowego. Uprawy młodniki występują na ponad 5 % powierzchni leśnej LKP.
Starodrzew olszy czarnej
Najnowsze aktualności
Podsumowanie akcji pn. „Jesień 2024” w regionie
Podsumowanie akcji pn. „Jesień 2024” w regionie
Wysyp grzybów to główny, ale nie jedyny powód, dla którego wiele osób odwiedziło las w ostatnim czasie. Niestety nie zawsze zachowanie ludzi w lesie było właściwe. W ciągu ostatnich trzech tygodni Straż Leśna na terenie nadleśnictw nadzorowanych przez toruńską dyrekcję Lasów Państwowych ujawniła 890 zdarzeń w trakcie służb terenowych.
Zdecydowana większość tych zdarzeń, bo aż 873, to przypadki nielegalnego wjazdu do lasu, w tym nielegalnych przejazdów tzw. off-road. Za bezprawne korzystanie z lasu Straż Leśna nałożyła 145 mandaty karne na łączną kwotę 15.720 zł oraz udzieliła 775 pouczeń.
Zwykle skupieni na grzybach nie zdajemy sobie sprawy z konsekwencji naszego postępowania – o skutkach niewłaściwego parkowania pojazdów silnikowych w lesie usłyszeliśmy niedawno w mediach, kiedy karetka nie mogła dojechać do kobiety, która złamała podczas grzybobrania nogę. Zaparkowane w niewłaściwym miejscu pojazdy uniemożliwiły przedostanie się pojazdu służb ratowniczych. To przykład z południa kraju, jednak taka lub podobna sytuacja może mieć miejsce wszędzie. Dlatego wybierając się do lasu samochodem należy poruszać się wyłącznie po drogach publicznych lub udostępnionych dla ruchu kołowego. Parkowanie pojazdów także powinno odbywać się według ustalonych zasad.
Problemem są także jazdy off-road w lasach, podczas których zwierzęta leśne są płoszone, w wyniku czego następuje ich gwałtowna migracja. Jest to nie tylko niekorzystne z punktu widzenia przyrodniczego, ale również ze względów bezpieczeństwa, ponieważ duże ssaki mogą niespodziewanie wtargnąć przed nadjeżdżający pojazd. Ponadto, tego typu działania powodują silne uszkodzenia runa leśnego oraz krzewów, co prowadzi w miejscach często uszkadzanych do erozji wierzchnich warstw gleby. Jazdy off-road wiążą się także z niebezpieczeństwem dla kierowców pojazdów – w lesie nie wszędzie jest zasięg telefonii komórkowej, a wówczas wezwanie pomocy staje się niemożliwe.
Strażnicy leśni w ostatnich tygodniach ujawnili także 11 przypadków zaśmiecania lasu, 2 przypadki naruszenia przepisów ochrony przeciwpożarowej lasu oraz jeden przypadek kradzieży i zniszczenia mienia oraz jeden nielegalnego wyrębu drzewa.
W ramach akcji pn. „Jesień 2024” Straż Leśna przeprowadziła także 59 kontroli legalności pozyskania oraz zgodności przewożonego drewna z dokumentacją, a także 33 kontrole składowanego drewna. W tym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.
Straż Leśna zorganizowała również zajęcia edukacyjne dla dzieci i dorosłych na temat bezpiecznego grzybobrania, podczas których omówiono nie tylko przepisy związane z zachowaniem się w lesie, ale również wskazówki jak nie stracić orientacji w terenie. Zajęcia prowadzono wspólnie z przedstawicielem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Golubiu-Dobrzyniu, który przekazał wiedzę na temat rozpoznawania gatunków grzybów. Łącznie w zajęciach uczestniczyło około 100 osób.
Podobne akcje Straży Leśnej będą miały miejsce również w przyszłości, by zapobiec nielegalnym zdarzeniom, ale przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo osobom odwiedzającym lasy regionu.