Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Gostynińsko-Włocławskie"
Ochrona przyrody
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Gostynińsko-Włocławskie" jest bardzo istotnym elementem systemu ochrony przyrody i sieci ekologicznej Polski i Europy. Krajowa sieć ekologiczna ECONET-POLSKA tworzy spójny przestrzennie system obszarów, których walory przyrodnicze mają wysoką rangę krajową. Połączone są one siecią korytarzy ekologicznych.
Na terenie LKP „Lasy Gostynińsko Włocławskie" występują: rezerwaty przyrody (19), park krajobrazowy, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, pomniki przyrody, użytki ekologiczne oraz objęte ochrona gatunkową grzyby, rośliny i zwierzęta wraz z siedliskami.
W części południowo-wschodniej lasy LKP leżą w granicach obszaru węzłowego o znaczeniu międzynarodowym – Puszczy Kampinoskiej. Obszary te są jednocześnie częścią „Doliny Wisły" – korytarza ekologicznego o randze międzynarodowej. O dużej wartości tego terenu świadczy też fakt, że w ramach europejskiego programu CORINE wyznaczono w nim kilka ostoi przyrody, czyli obszarów o bardzo dużym znaczeniu dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy. Należą do nich: „Zbiornik Włocławski", „Dolina Środkowej Wisły i „Lasy Włocławsko-Gostyniński", a wewnątrz tych ostatnich – „Błota Rakutowskie", „Jezioro Drzewno" i „Jezioro Łąckie Małe". Ostoje te są potencjalnymi elementami Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych Natura 2000.
Promocja, edukacja, turystyka i rekreacja
Edukacja przyrodniczo-leśna prowadzone jest od początku istnienia LKP i skierowana jest przede wszystkim do młodego pokolenia, mającego w przyszłości bezpośredni wpływ na kształtowanie środowiska przyrodniczego. W celu szerszego dotarcia do ludzi poszerza się z roku rok bazę dydaktyczną. Powołuje się i wytycza nowe ścieżki przyrodniczo-leśne, tworzy izby przyrodnicze i inne obiekty służące edukacji.
Nadleśnictwa wchodzące w skład LKP są organizatorami różnego rodzaju akcji, jak np. coroczna akcja „Sprzątanie Świata", którą kierują wspólnie ze szkołami i urzędami gminy. Idei zwiększenia świadomości ekologicznej służą także konkursy wiedzy przeprowadzane z innymi instytucjami. Przykładem może być konkurs „Sprzątamy i odnawiamy lasy" organizowany wraz z „Tygodnikiem Płockim", czy też wspólny z Ligą Ochrony Przyrody coroczny konkurs „Mój Las". Wspólne akcje edukacyjne prowadzi się z „zielonymi szkołami" i Włocławskim Centrum Edukacji Ekologicznej", które wydaje lub jest współwydawcą licznych publikacji popularno-naukowych i naukowych, także o lasach i zasobach przyrodniczych „Lasów Gostynińsko-Włocławskich".
Ideę ochrony lasów i przyrody propaguje się również w lokalnych mediach – prasie, telewizji, radiu oraz w internecie. Należy też docenić współpracę z ośrodkami naukowymi Łodzi, Warszawy, Torunia, Płocka, Włocławka, Poznania i innymi, którym lasy LKP służą często jako baza dydaktyczno-naukowa z dziedziny leśnictwa, botaniki, zoologii oraz szeroko rozumianej ekologii, w tym gleboznawstwa, geobotaniki i innych nauk przyrodniczych.
Obecnie na terenie LKP funkcjonuje 5 ścieżek dydaktycznych, Izba Edukacji Przyrodniczo-Leśnej oraz Izba Pamięci Historycznej. Zostały one zaprojektowane i są prowadzone przez nadleśnictwa.
W okresie letnim niektóre fragmenty LKP „Lasy Gostynińsko-Włocławskie" są silnie eksploatowane pod względem turystycznym. Również poza sezonem coraz modniejszy staje się wypoczynek na „łonie natury". Z tych względów zadbano na terenie LKP o odpowiednia infrastrukturę turystyczną. Podlega ona stałej kontroli przez leśników, w tym strażników leśnych, którym pomagają także strażnicy parku krajobrazowego.
Miejsce postoju pojazdu - Leśnictwo Poraz
